1. Vitiligo:
Vitiligo, ciltte bölgesel renk kaybına neden olan bir hastalıktır. Renk kaybına uğrayan bu bölgeler zamanla büyür ve saçlar ve ağız içi de dahil olmak üzere, vücudun herhangi bir bölümünü etkileyebilir. Ancak bu hastalık bulaşıcı değildir. Bunun nedeni, bağışıklık sistemindeki bir bozukluk sebebi ile ortaya çıkan, işlevsiz veya ölü melanin üreten hücrelerdir. Bu sorun kalıtsal olabilir ancak sonradan, bir tetikleyici sebep ile de ortaya çıkabilir.
İlaçlar, dar bant ultraviyole B (UVB) ile fototerapi, kalan rengin temizlenmesi (depigmentasyon) veya doku greftleme, blister greftleme ve hücresel süspansiyon nakli gibi ameliyatlar yoluyla yapılabilecek tedaviler, renk değişikliği sürecini durdurabilir veya yavaşlatabilir.
2. Rosacea (Gül Hastalığı):
Rosacea, cildin kızarmasına neden olan bir cilt hastalığıdır. Ayrıca küçük, irin dolu kabarcıklara da sebep olabilir. Rosacea akne (sivilce) veya diğer cilt sorunları ile karıştırılabilir. Aşırı aktif bir bağışıklık sistemi, kalıtsal veya çevresel faktörlerden kaynaklanabilir. Semptomlar arasında yanma hissi, damarların görünür olması, yüzde kızarma, ciltte kabarcıklar ve ayrıca göz sorunlarına görülebilir.
Tedaviler arasında C vitamini, antibiyotikler, antiparazit ilaçlar ve antihistaminikler bulunur. Ayrıca, anti-enflamatuar jel uygulamaları, elektrokoagülasyon ve kriyodestrüksiyon da uygulanabilir tedavilerdendir.
3. Shingles (Zona):
Zona, viral (suçiçeği ile aynı virüs) olarak kabul edilen bir enfeksiyondur ve ciltte şişliklere sebep olan bir sinir gangliyon iltihabıdır. Kaşıntı, sıvı dolu kabarcıklar, ağrı, yanma ve dokunulduğunda hassasiyet, zonanın semptomları olarak sıralanabilir. Zona, tedavi edilmez ise, postherpetik nevraljiye, görme kaybına, nörolojik sorunlara ve cilt enfeksiyonlarına neden olabilir.
Antiviral ilaçlar zonayı tedavi edebilir ve hastalığın şiddetini azaltabilir, ayrıca rekombinant zoster aşısı (RZV, Shingrix) de kullanılabilir.
4. Hirsutizm:
Hirsutizm, kadın vücudunun androjen bölgelerindeki aşırı kıllanmaya verilen isimdir. Yaygın bir hastalıktır ve kadınların yaklaşık %10’unu etkiler. Yüksek androjen düzeyleri hirsutizme neden olur ve bu da virilizasyona yol açabilir. Polikistik over sendromu, Cushing sendromu, tümörler, hatta bazı ilaçlar nedeniyle de ortaya çıkabilir.
Muhtelif ilaçlar ya da kremler ile tedavisi mümkündür. Bunlara ek olarak, lazer terapi ve elektroliz de tedaviye destek unsurları olarak eklenebilecek prosedürlerdir.
5. Cilt Kanseri:
Cilt kanseri, en sık görülen ve yine en kolay tedavi edilebilen kanser türüdür. Deri hücrelerinde oluşan bu kanser, söz konusu hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması ile ortaya çıkar. Cilt kanseri, derinin en üst tabakası olan epidermis’de başlar. Ultraviyole radyasyona ya da toksik maddelere maruz kalmak ve zayıf bir bağışıklık sistemi, bu kanser türünün en önemli nedenleri arasındadır.
Cilt kanserinin hem seviyesi hem de tipine dair tanı konulduktan sonra tedaviler belirlenebilir. Tedaviler şunlardır:
- Tüm kanser dokusunu ortadan kaldırmaya yönelik biyopsi.
- Dondurma yöntemi.
- Mohs cerrahi yöntemi
- Eksizyon cerrahisi
- Küretej ve elektrodezikasyon veya kriyoterapi.
- Kemoterapi, radyasyon tedavisi, fotodinamik tedavi, biyolojik tedavi.
6. Ben:
Benler, cilt üzerindeki pigmentasyona uğramış noktalardır. Ben için kullanılan tıbbi terim, melanositik nevüs’tür. Benler çoğunlukla zararsızdırlar. Ancak bazen kansere dönüşebilirler. Büyük ya da çok sayıda benle doğmuş olmak ya da sonradan oluşan benler, olağandışı benler, geçmişte melanom geçirmiş olmak, göz önünde bulundurulması gereken durumlardır. Benleri önlemek için, vücuttaki değişiklikler takip edilmelidir. Tedavi olarak benin cerrahi olarak alınması ya da kozmetik bakım gösterilebilir.
7. Herpes (Uçuk):
Herpes, cildi veya sinir sistemini etkileyen herpes virüs türlerinden herhangi birinin sebep olabileceği bir hastalıktır. Ciltteki kabarcıkların ortaya çıkması ile karakterizedir. Oral herpes ve genital herpes olarak ikiye ayrılır ve semptomlar tipine göre farklılık gösterebilir. Hormonlar, zayıf bir bağışıklık sistemi ve cinsel ilişki, herpesi tetikleyebilen unsurlardır.
Tanı, fiziksel bir muayene veya laboratuvar testleri ile konabilir. Bir kez enfekte olduktan sonra, vücudun herpes virüsünden tamamen arındırılması mümkün değildir. Ancak büyümesini veya yayılmasını durdurmak için bazı antiviral ilaçlar reçete edilebilir.
8. Siğil:
Siğiller çoğunlukla parmaklarda veya ellerde meydana gelen küçük cilt büyümeleridir, bazen pıhtılaşmış kan damarları olan küçük siyah noktalar şeklinde gözükebilirler. Siğiler viraldir ve dokunma ile bulaşabilen bir yapıları vardır. Siyah noktalarla kaplı küçük ve etli tümsekler veya cilt üzerindeki pürüzler, siğillerin belirtileridir.
Tedavileri, salisilik asit ile peeling uygulaması, kriyoterapi, ameliyat ve lazer tedavileri olabilir.
9. Mantar Enfeksiyonları:
Mikoz olarak da da da bilen mantar enfeksiyonu, mantarlardan kaynaklanan bir cilt hastalığıdır. Mantar enfeksiyonu, ciltte tahrişe, pullu bir cilde, kızarıklığa, kaşıntıya, şişmelere, kabarcıklara neden olabilir. Mantar enfeksiyonları muhtelif tiplerde olabilir.
- Atlet ayağı (tinea pedis): Genellikle ayak parmakları arasında ortaya çıkar.
- Kasık mantarı (tinea cruris): kasık ve uyluk bölgesinde meydana gelen mantar enfeksiyonudur.
- Tinea versicolor: ciltte küçük oval renksiz beneklerin gelişmesine neden olan bir mantar/maya mantarı enfeksiyonudur.
- Vücut mantarı (tinea corporis): gövde ve uzuvlarda meydana gelir.
- Tırnak mantarı (tinea unguium): tırnaklarda görülen mantar enfeksiyonudur.
- Kutanöz kandidiyaz: sıcak, nemli ve kötü havalandırılan bölgelerde görülür.
Tedaviler farklılık gösterebilir. Mantar enfeksiyonlarını tedavi etmek için, antifungal ilaçlar, kremler, tozlar, spreyler, tırnak cilaları ve antibiyotikler kullanılabilir. Ancak enfeksiyonun türüne göre kullanılması gereken ilacı doktor reçete edebilir.
10. Sedef Hastalığı:
Sedef hastalığı, epidermal hücrelerin anormal bir şekilde çoğaldığı kronik ve enflamatuar bir cilt hastalığıdır. Ciltte kırmızı ve kaşıntılı lekelere neden olur. Sedef hastalığı, enfeksiyonlar, stres, sigara, kortikosteroid alımının bir anda kesilmesi gibi birçok tetikleyiciye sahiptir. Sedef hastalığının farklı türleri vardır:
Plak Sedef hastalığı: pullarla kaplı kuru ve kırmızı lekelere neden olur. Genellikle dirseklerde, dizlerde, bel ve kafa derisinde görülür.
Pustular sedef hastalığı: Avuç içlerinde veya ayak tabanlarında görülür.
- Benekli sedef hastalığı: bakteriyel bir enfeksiyon tarafından tetiklenir, kollarda veya bacaklarda görülür.
- Tırnak sedef hastalığı: tırnakları etkiler, anormal tırnak büyümesine ve renk değişikliğine neden olur.
- Ters sedef hastalığı: Ciltte, sürtünme ve terleme ile daha da kötüleşen kırmızı beneklerin oluşmasına neden olur. Genellikle kasık, kalça ve göğüslerin kıvrımlarında görülür.
- Eritrodermik sedef hastalığı: Tüm vücudu kaşıntı veya yanma hissiyle kaplayacak ölçüde kırmızı ve kabuklu bir döküntü şeklinde tezahür eder.
- Psoriatik artrit: şişmiş ve ağrılı eklemlere neden olur.
Hastanın sahip olduğu sedef hastalığının tipi belirlendikten sonra tedavi belirlenebilir. Tedaviler arasında kremler ve merhemler, ışın terapisi ve ağızdan alınan veya enjekte edilebilir ilaçlar bulunur.
11. Akne:
Akne, pilosebasöz dokuda görülen kronik bir enflamatuar bozukluktur. Kıl folikülü, yağ ve ölü cilt hücreleri ile tıkandığında olur. Semptomlar arasında beyaz uçlu çıkıntılar, siyah noktalar, sivilceler, nodüller, kistik lezyonlar bulunur. Çoğunlukla yüz, alın, göğüs, üst sırt ve omuzlarda görülür. Aşırı yağ üretimi, bakteriler ve iltihaplar akneye neden olabilir.
Tedavi için kullanılan ilaçlar arasında, retinoidler, retinoid benzeri ilaçlar, antibiyotikler, azelaik asit ve salisilik asit sayılabilir. Işın tedavisi, kimyasal peeling, steroid enjeksiyonu, drenaj ve ekstraksiyon gibi diğer bazı tedaviler de kullanılabilir.
12. Uçuk (Herpes Simpleks):
Herpes simpleks, genellikle ağız, dudak, burun veya parmak çevresinde küçük ve tahriş edici sıvı dolu kabarcıklar oluşmasına sebep olan, cilde ve sinir sistemine saldıran viral bir enfeksiyondur. Viral enfeksiyon veya ateş, hormonal değişiklikler, stres, yorgunluk, güneş ışığına ve rüzgara maruz kalma, bağışıklık sistemindeki değişiklikler, cildin zarar görmesi gibi sebepler, uçuğun ortaya çıkmasına rol oynar.
Uçuk genellikle iki ila dört hafta içinde tedaviye gerek olmaksızın iyileşir. Bununla birlikte, Acyclovir (Zovirax) gibi bazı reçete ile satılan antiviral ilaçlar iyileşme sürecini hızlandırabilir.
13. Tırnak Sorunları:
Tırnaklarla ilgili sorunlar arasında, lekeler, renk değişikliği ve tırnakların ayrılması sayılabilir. Parmaklarda veya elde yaralanmalar, siğiller, enfeksiyonlar ve bazı ilaçlar bu tür sorunlara neden olabilir.
- Beau çizgileri, tırnağın üzerindeki bozukluklardır ve çoğunlukla yetersiz beslenme yüzünden meydana gelir.
- Çomak parmak, tırnağın kalınlaşıp parmak ucunuzun etrafında kıvrıldığında oluşan problemdir.
- Kaşık tırnak, tırnağınızın bir kaşık şeklini alması sonucu ortaya çıkan problemdir.
- Lökoniki, tırnakta beyaz lekeler veya çizgiler olarak ortaya çıkar.
- Onikoliz, tırnak plakasının tırnak yatağından ayrılmasıdır.
- Her bir tırnağın ucunda siyah bir bant oluşması halinde, buna Terry tırnak denir.
- Sarı tırnak sendromu, tırnakların kalınlaştığı ve normalden daha yavaş uzadığı durumlardır.
Duruma bağlı olarak, tedavi, bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler, antifungal preparatlar, özellikle tırnaklardaki mantar enfeksiyonları için ağızdan alınan tabletler olabilir. Ek olarak, herhangi bir cilt hastalığının tedavisi ve uygun tırnak bakımı ile ilgili tavsiyeler de tedaviye eşlik edecektir.
14. Saç, Tüy Sorunları:
Saç/tüy sorunları, vücudumuzdaki tüylerin ve saçımızın düzenli uzamasını ve kalıcılığını etkileyen hastalıklar olabilir.
- Androgenetik alopesi, kafa derisinden kalıcı saç dökülmesi ile sonuçlanır.
- Alopesi areata, kılların vücudun herhangi bir yerinden yuvarlak bölümler halinde dökülmesidir.
- Yolma sonucu alopesi, saçın belirli bir yöne kronik olarak çekilmesinden kaynaklanan kademeli saç dökülmesini tanımlar.
- Kemoterapiye bağlı alopesi, kemoterapiden kaynaklanan saç dökülmesidir.
- Liken planopilaris kalıcı saç dökülmesine yol açan enflamatuar bir hastalıktır.
- Frontal fibrosing alopesi, kafa derisinin ön ve yanlarında eşit miktarda saç dökülmesine ve kaş kaybına neden olur.
- Ayrık selülitler, kafa derisi üzerinde püstüllerin ortaya çıkması sonucu oluşan kalıcı saç dökülmesidir.
Tedaviler bozukluğun türüne ve nedenlerine göre değişebilir. Ağızdan alınan ilaçlar, topikal tedaviler veya ekim ameliyatları ile saç protezi, saç sorunarı için uygulanabilir tedavilerdir.
15. Dermatit:
Dermatit yaygın görülen bir cilt bozukluğudur ve birçok nedeni ve formu vardır. Genellikle kaşıntı, kuru cilt veya döküntü eşlik eder. Semptomlar kaşıntı, kuru cilt, şişmiş ciltte döküntü, kabarcıklar, pul pul dökülen deri (kepek), kalınlaşmış cilt ve saç köklerinde şişlikleri içerir.
Nedene ve semptomlara bağlı olarak tedaviler belirlenir. Kortikosteroid kremler, jeller, merhemler, bağışıklık sistemini hedefleyen ilaçlar, fototerapi veya oral kortikosteroidler kullanılabilir.
16. El Dermatiti:
El dermatiti, çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişen ve ellerin dorsal ve palmar yönlerini etkileyen yaygın bir kronik ekzematöz bozukluktur. El dermatiti, genetik ve bilinmeyen faktörler, yaralanmalar veya bağışıklık reaksiyonları nedeniyle ortaya çıkar. Belirtiler arasında şişme, kabarma, akıntı ve kabuklanma sayılabilir.
Tedavi söz konusu olduğunda, tahriş edici unsurların en aza indirilmesi tavsiye edilecektir. Güçlü topikal steroidler, kalsinörin inhibitörleri, azathioprine, metotreksat, ciclosporin, alitretinoin veya fototerapi de kullanılabilir.
17. Egzema:
Egzama, ciltte iltihaplanma ve tahrişe neden olan tıbbi bozuklukların genel adıdır. Kaşıntılı, veziküler, akıntılı ve kabuklu cilt lekeleri ile karakterizedir. Bağışıklık sistemindeki bazı bozukluklar, çevresel tetikleyiciler ve stres egzamanın sebepleri arasındadır.
Tedavisi için, topikal kortikosteroid kremler, merhemler, antihistaminikler, antibiyotikler, bariyer onarım nemlendiricileri, enjekte edilebilir biyolojik ilaçlar veya fototerapi kullanılabilir.
18. Atopik Egzema:
Atopik egzama cildinizi kırmızı ve kaşıntılı yapan kronik bir durumdur. Semptomlar arasında pullu cilt ve çizildiğinde, kalınlaştığında, çatladığında sıvı ve kabuk sızdırabilecek küçük yüksek şişlikler sayılabilir. Cildin çevresel faktörlere ve tahriş edicilere karşı koruma sağlama yetisini etkileyen bir genetik varyasyon nedeniyle ortaya çıkar. Genellikle kafa, kafa derisi, boyun, dirseklerin içi, dizlerin arkası ve kalçalarda görülür.
Tedavileri, kaşıntıyı kontrol eden ve cildin onarımına katkıda bulunan kremler, oral kortikosteroidler, ışın terapisi ve ıslak pansumanlardır.